Wie van jullie gebruikt er sociale media?

Iedereen, ja u hoort het goed, iedereen. Jong en oud, dik en dun, blond en bruin. Simpelweg iedereen.  Je bent tegenwoordig al een uitzondering op de regel als je geen sociale media gebruikt.  Dit gaat van Instagram tot TikTok, Facebook en ga zo maar door. Je kan sociale media gebruiken om even snel een berichtje te sturen, maar ook om het leven van miljoenen gebruikers te volgen. Sociale media zijn ingeburgerd in ons dagdagelijkse leven: uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde mens meer dan 3 uur per dag op sociale media scrolt. En dit is niet allemaal zo onschuldig als het lijkt, er zijn tal van negatieve gevolgen. Ik ben hier vandaag niet om te zagen en te zeuren over deze negatieve gevolgen, maar ik ga jullie wel duidelijk maken dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is.

Zoals velen onder jullie wel weten, werd ik een jaar of drie geleden ziek, een eetstoornis nam het van me over. Dit is iets wat je de laatste tijd veel ziet passeren in de media. Naar mijn gevoel is er zelfs een soort van competitie gaande: ‘om het ziekst, om het magerst en om het minste eten’.  Ook ik kan zeggen dat sociale media er een beetje voor hebben gezorgd dat ik nog dieper ben gezakt dan dat ik eigenlijk al zat. De media staan vol met perfecte levens, perfecte lichamen en perfecte plaatjes. Maar eigenlijk weten we allemaal goed genoeg dat dit niet de realiteit is. En dat het ook helemaal niet realistisch is. Sociale media maken ons wijs dat het realistisch is om elke dag om 6 uur op te staan, enkel groene sapjes te drinken, 2 keer per dag te sporten en ga zo maar door. Door dit ideaalbeeld beginnen veel mensen te twijfelen aan zichzelf, en daar was ik dus één van.

Uit onderzoeken blijkt dat meer dan 40 procent van de jongeren een negatieve invloed ervaart van sociale media op hun zelfbeeld. Deze cijfers zijn enorm verontrustend, leven met een laag zelfbeeld is niet niets. Sociale media geven ons een onrealistisch beeld van hoe we er zouden moeten uitzien. Maar het gaat veel verder dan dat … Het blijft niet alleen bij de lichamelijke aspecten. Sociale media beïnvloeden ook ons gevoel van geluk en tevredenheid. We worden voortdurend geconfronteerd met foto’s van mensen die op vakantie zijn naar een ver land, luxueuze levens leiden en zwemmen in het geld. Hierdoor kunnen we het gevoel krijgen dat ons eigen leven saai en onbelangrijk is in vergelijking met het leven van anderen.

Bovendien spelen sociale media ook nog in op onze angst om buitengesloten te worden. We zien dat anderen deelnemen aan allerlei sociale evenementen en afspreken met vrienden zonder dat wij erbij betrokken worden. Hierdoor voelen we ons automatisch buitengesloten en hebben we het gevoel dat we niet goed genoeg zijn om erbij te horen. Dit kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid en hierdoor kunnen we onszelf dan weer gaan isoleren. Zelfs al zijn we omringd door fantastische vrienden en familie.

Nog een ander fenomeen dat ook voorkomt sinds de opkomst van sociale media is cyberpesten. Een groot deel van de jongeren geven aan ooit in hun leven gecyberpest te zijn. Dit heeft natuurlijk ook een grote invloed op het zelfbeeld van de jongeren, maar ook van de volwassenen. Hoe vaak hebben we al geen foto’s zien passeren van bekende mensen waar bakken commentaar op komen.

Bodyshaming is een fenomeen dat de laatste tijd veel voorkomt in de media, maar ook in het dagelijkse leven. Een recent voorbeeld is Jacotte Brokken. Zij is de nieuwe weervrouw bij de VRT en beet onlangs nog van haar af na een haatcomment. Deze luidde als volgt: ‘Wij willen u niet meer als weervrouw zolang u te dik bent’. Het is voor iedere mens enorm moeilijk om zo een uitspraak gewoon te laten passeren en je er niets van aan te trekken. Maar of je het nu van je af kan zetten of niet, dergelijke opmerkingen plaatsen is echt niet oké! De plaatser van deze opmerking is zich vaak niet bewust van de gevolgen die ze met zich meebrengt. Zo een opmerking kan enorm kwetsend zijn en kan het zelfvertrouwen van deze persoon enorm schaden. Uiteraard krijgen niet alleen tv – gezichten zo’n opmerkingen. Jammer maar helaas heb ik het al vaak genoeg zien gebeuren dat onschuldige jongeren bakken haat en kritiek over zich heen krijgen.

Maar de positieve kant van sociale media is ook aan een opmars bezig. Er zijn ondertussen al veel accounts rond body positivity, mental health en realistische voedings- en/of trainingsadviezen.  Ook de Facebook- en Instagrampagina’s van ANBN en ANBN Gent zijn hier mooie voorbeelden van.

Ieder van jullie kan zijn eigen stem gebruiken om op te komen voor deze slachtoffers en de positieve kracht van bodypositivity verspreiden. Door onze stemmen te verheffen, kunnen we tegengewicht bieden aan alle schadelijke kanten van sociale media. Op deze manier kunnen we streven naar een gezondere omgeving voor ons allemaal.

Het is dus niet allemaal negatief en je kan er ook veel plezier uit halen.

Maar we moeten onze krachten bundelen en samen streven naar een realistischere onlinewereld. Zo kunnen we de negatieve invloed op ons zelfbeeld verminderen en streven naar een wereld waarin iedereen zich gewaardeerd, geliefd en geaccepteerd voelt.

Ik geloof erin dat als iedereen een beetje meer realiteit laat zien dat de sociale media een veel positievere noot kunnen krijgen. Ik geloof erin dat als iedereen een beetje vriendelijker is voor elkaar dat er minder gecyberpest zal worden. En ik geloof dat mensen meer gaan opkomen voor elkaar en daarvoor geloof ik in jullie.