Eetstoornissen zijn complex en vaak moeilijk te vatten. In het herstel ben ik op zoek geweest naar antwoorden en verklaringen. Ik wist dat boeken lezen over het onderwerp wel wat dingen zouden verhelderen, maar ik ben nog nooit een boek tegengekomen dat me zo sterk een spiegel voorhield van mijn anorexia als het boek van professor Dr. Myriam Vervaet: “De veilige hel”. Het gaat over hoe eetstoornissen ontstaan en hoe ze behandeld kunnen worden.

Het boek begint met een omschrijving van gezond eten en de ontwikkeling van een persoon doorheen de jaren en hoe dat vertaald wordt naar het ontstaan van een eetstoornis. Hoe informatief het begin was, zo beangstigend correct was het middenstuk: De psychosociale kenmerken van anorexia. Alsof ik mezelf kon terugzien in het midden van mijn eetstoornis en de vele signalen die ik gemist heb:

• Het ontkennen van het probleem en weinig zeggen
• Prestatiegericht en perfectionistisch
• Uitzonderlijk behulpzaam thuis
• Conflicten vermijden
• Meer alleen op de kamer zitten
• Sociaal wenselijk gedrag stellen afhankelijk van de omgeving
• Overgevoeligheid voor verwachtingen en bevestiging vanuit de omgeving
• Angst voor afwijzing
• Ontstaan van anorexie als tijdelijke oplossing van een probleem en het nadien niet meer durven loslaten
• Onvolwassenheid in sociaal contact
• Zichzelf wegcijferen om aanvaard te worden
• Volhardend, gedisciplineerd, wilskracht en doorzettingsvermogen
• Destructief en streng naar zichzelf
• Niet toestaan te genieten
• Rusteloosheid

Nadien kwamen ook de complicaties van de eetstoornis, waarvan ik ¾ kon herkennen bij mezelf.

• Gevoelig voor de kou
• Menstruatie stopt
• Zwakke blaas
• Lage bloeddruk en hartslag
• Extreme vermoeidheid door zenuwen en spieren die zijn beschadigd
• Gezwollen enkels door ernstige uithongering
• Slaapproblemen

En dan hetgeen me het meest verbaasde wat erin stond, had te maken met het feit dat er vooral bespaard wordt op koolhydraten en het meer wordt vervangen door eiwitrijke producten. Maar dit zorgt voor vergiftiging van het lichaam omdat de nieren ze niet goed kunnen verwerken. Ook wordt een grote hoeveelheid caroteen geconsumeerd om de honger te stillen waardoor de huid een lichtoranje kleur krijgt. En toen moest ik even pauze nemen.

Ik herinnerde mij dat ene moment dat mijn moeder me dit duidelijk probeerde te maken en ik me er niet bewust van was dat dit een gevolg was van mijn eenzijdig dieet.

“Je eet zo weinig gevarieerd dat je handpalmen oranje zien van de caroteen. Je bent je eigen lichaam aan het kapotmaken. Eet nu gewoon normaal.”

Dat kwam binnen. En net zoals in mijn anorectische periode voelde ik me er leeg bij vanbinnen. Ik had niet de behoefte aan huilen, noch om kwaad te worden. Dit was even een reality check, wetende dat mijn ouders wel die signalen zagen, terwijl ik er steeds een excuus voor had. Maar ik was blind dit in te zien.

Alles kwam terug: de vele huishoudelijke taken, het afzonderen op mijn bovenverdiep, de trappen moeilijk op kunnen, het ’s nachts opstaan om naar toilet te gaan en verder niet te kunnen slapen, een sociaal wenselijke façade voorhouden wanneer ik met familie of vrienden was. Ik realiseerde me dan ook hoeveel mijn ouders geprobeerd hebben om tot mij door te dringen.

Het laatste deel beschrijft behandelingen en herstel van de eetstoornis. Ook met hoe we met het ANBN hiermee aan de slag gaan; signalen herkennen en contact bevorderen. Want hoewel er veel professionele hulp bestaat, vergeten we soms de menselijke kant die het psychosociaal aspect omkadert.

De impact op de omgeving die lijdend toekijkt hoe hun dierbare zichzelf vernietigd en de machteloosheid die ermee gepaard gaat, is groot. Ik heb tijdens het diepste van mijn eetstoornis de wil gehad om gewoon te verdwijnen. Dan zou ik niemand meer tot last zijn en was ik van deze veilige hel verlost. Maar het zou ten onrechte zijn ten aanzien van ieder die wel voor mij gevochten heeft en in mij wel de persoon zagen die ik niet meer zag.

Nu kan ik dit inzicht en de hoop door te geven aan mijn lotgenoten die nog moeten loskomen van hun veilige hel.